Co zobaczyć i robić w Ojcowskim Parku Narodowym, Polska

W Ojców w Polsce jedną z najbardziej znanych atrakcji są jaskinie, spośród których wyróżnia się Jaskinia Wierzchowska Górna. Region Ojcowskiego Parku Narodowego charakteryzuje się licznymi jaskiniami powstałymi w wapiennej skale na skutek rozpuszczania przez wodę przez tysiące lat. Szacuje się, że w tej jurajskiej okolicy znajduje się około tysiąca jaskiń, a Jaskinia Wierzchowska Górna, mimo że nie leży w granicach parku, uważana jest za jedną z najbardziej fascynujących. Do jej zwiedzania wymagane jest towarzystwo przewodnika.

Godziny otwarcia i ceny biletów do Jaskini Wierzchowskiej różnią się w zależności od sezonu. W pierwszym kwartale roku jest otwarta w weekendy, z wyjątkiem pierwszego weekendu stycznia, od 10:00 do 15:00. Cena biletu normalnego wynosi 17 zł, a ulgowego 15 zł. Od 6 do 30 kwietnia godziny otwarcia to 9:00–16:00. Od 1 maja do 31 sierpnia jaskinia jest otwarta od 9:00 do 17:00. Od 1 września do 31 października w godzinach 9:00–16:00. Od 2 do 30 listopada od 9:00 do 15:00. Jest zamknięta 1 listopada na Dzień Wszystkich Świętych oraz w okresie Wielkanocy.

Jaskinia Wierzchowska Górna

Jak powszechnie wiadomo, skały powierzchniowe łatwo ulegają erozji wodnej, co doprowadziło do powstania licznych jaskiń w regionie. Szacuje się, że jest ich około tysiąca, a choć Jaskinia Wierzchowska Górna nie znajduje się w granicach parku, leży w jego pobliżu i jest uznawana za jedną z najciekawszych. Można ją zwiedzać wyłącznie z przewodnikiem.

Godziny otwarcia i ceny biletów

Jaskinia Wierzchowska jest otwarta codziennie o różnych godzinach oraz w każdy weekend pierwszego kwartału, z wyjątkiem pierwszego weekendu stycznia. Godziny otwarcia to od 10:00 do 15:00. Cena biletu normalnego wynosi 17 zł, a ulgowego 15 zł.

• Od 6 do 30 kwietnia: 9:00–16:00
• Od 1 maja do 31 sierpnia: 9:00–17:00
• Od 1 września do 31 października: 9:00–16:00
• Od 2 do 30 listopada: 9:00–15:00

Jaskinia jest zamknięta 1 listopada na Dzień Wszystkich Świętych oraz w okresie Wielkanocy.

Jaskinia Łokietka

W granicach parku wyróżnia się Jaskinia Łokietka o długości 320 metrów. Składa się z kilku korytarzy, takich jak Sala Rycerska, sypialnia i kuchnia. Choć formacje naciekowe są ograniczone, warto podziwiać „Orła”, charakterystyczny stalaktyt na północnej ścianie.

Godziny otwarcia i ceny biletów

Cena biletu normalnego wynosi 12 zł, a ulgowego 6 zł za osobę. Jaskinia jest otwarta dla zwiedzających od 13 kwietnia do 11 listopada, z wyjątkiem Wielkanocy i 1 listopada. Godziny otwarcia są następujące:

• Od 9:00 do 18:30 (kwiecień–sierpień)
• Od 9:00 do 17:30 (wrzesień)
• Od 9:00 do 16:30 (październik)
• Od 9:00 do 15:30 (listopad)

Jaskinia Ciemna

Bezcenne stanowisko archeologiczne

Jaskinia Ciemna jest uznawana za jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych w Polsce, ponieważ zamieszkiwali ją neandertalczycy około 50–60 tysięcy lat temu. Choć formacje naciekowe uległy zniszczeniu, głównie w XIX wieku i później, miejsce to wciąż cieszy się dużym zainteresowaniem.

Formacje skalne

Około 30 metrów od wejścia można zobaczyć ogromne stalagmity. Jeden z nich ma kształt przypominający lwa. Dalej znajdują się liczne rurkowate stalagmity zwane „makaronami”. Prawa część jaskini jest zamknięta kratą, ale reszta pozostaje otwarta dla zwiedzających.

Cennik i godziny otwarcia

Wstęp do Jaskini Ciemnej kosztuje 9 zł za bilet normalny i 5 zł za bilet ulgowy. Jest otwarta dla zwiedzających od 23 kwietnia do 6 października. W październiku w godzinach 10:00–16:00, a od kwietnia do września od 10:00 do 17:00.

Jaskinia Nietoperzowa

Zwiedzanie z przewodnikiem

Położona w pobliżu Ojcowskiego Parku Narodowego Jaskinia Nietoperzowa to jedna z najbardziej fascynujących atrakcji, które warto odwiedzić. Można ją zwiedzać jedynie z przewodnikiem, a jaskinia jest otwarta dla zwiedzających od kwietnia do października. Wyróżnia się jako jedna z największych i najciekawszych jaskiń pod względem formacji skalnych.

Komory wewnętrzne jaskini

Jedną z głównych atrakcji jaskini jest jej duża komora, która mierzy około 30 metrów długości, 20 metrów szerokości i osiąga wysokość do 9,5 metra.

Znaleziska archeologiczne

Jaskinia Nietoperzowa skrywa bogactwo znalezisk archeologicznych, w tym kości wymarłych zwierząt, takich jak mamuty i hieny. Jednak swoją nazwę zawdzięcza nietoperzom, których szczątki dominują w jaskini, zamieszkiwanej przez te zwierzęta od tysięcy lat, zarówno w przeszłości, jak i obecnie.

Ślady prehistorycznego życia

Badacze odkryli również liczne ślady życia prehistorycznych ludzi, takie jak narzędzia i naczynia, datowane na 38 000 lat temu. Jaskinia oferuje wyjątkową okazję do podziwiania różnych formacji krasowych, w tym stalagmitów, stalaktytów i formacji skalnych o różnych kształtach.

Ceny biletów

• Bilet normalny: 10 zł
• Bilet ulgowy: 7 zł

Godziny otwarcia

Jaskinia jest otwarta dla zwiedzających w następujących okresach:

• Od 1 kwietnia do 30 września: 09:00–17:30
• Od 1 października do 11 listopada: 09:00–15:30

Formacje skalne warte zobaczenia

Maczuga Herkulesa

W Ojcowskim Parku Narodowym, oprócz jaskiń, można znaleźć wiele pięknych formacji skalnych na otwartej przestrzeni. Jedną z najbardziej charakterystycznych jest Maczuga Herkulesa, znana również jako Sokola Skała, która pod wpływem erozji nabrała kształtu przypominającego maczugę.

Legendy lokalne

Istnieje legenda o Mistrzu Twardowskim, który, zanim jego dusza została zabrana do piekła, zlecił diabłu wykonanie trzech zadań. Jednym z nich było przeniesienie określonej skały z Suchej Beskidzkiej do Ojcowa. Diabeł oczywiście nie miał z tym problemu. Inna legenda tłumaczy popularną nazwę „Sokola Skała”.

Zgodnie z tą opowieścią, więzień zamknięty w zamku w Ojcowie, znajdującym się na szczycie pobliskiej Baszty Kruków, błagał o uwolnienie. Burgrabia zamku zgodził się, ale w zamian zażądał jajka z gniazda sokoła znajdującego się na szczycie Maczugi. Więzień próbował przez wiele dni zdobyć jajko, aż w końcu zasnął. Wtedy kilkanaście sokołów przeniosło go na szczyt, ofiarując mu jajko. Więzień spełnił swoją obietnicę, a od tego czasu miejsce to jest znane jako „Sokola Skała”. Polecamy przeczytać wszystkie legendy Ojcowskiego Parku Narodowego.

Brama Krakowska

Bardzo popularną atrakcją w regionie jest Brama Krakowska, nazwana tak, ponieważ dawniej stanowiła część szlaku handlowego między Krakowem a Śląskiem. Składa się z dwóch kolumn, jednej wyższej i jednej niższej, o wysokości odpowiednio około 20 i 15 metrów.

Legendy lokalne

Istnieje intrygująca legenda dotycząca Bramy Krakowskiej, według której odległość między kolumnami stopniowo się zmniejsza. Według wierzeń ludowych, gdy skały w końcu się zetkną, nastąpi koniec świata. Z tego powodu często można zobaczyć kije wstawiane między kolumny, aby zapobiec temu katastrofalnemu wydarzeniu.

Rękawica

Kolejna interesująca legenda związana jest z charakterystyczną skałą zwaną Rękawicą, znajdującą się w Dolinie Prądnika, w pobliżu wejścia do Jaskini Ciemnej. Ta formacja skalna jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych w Ojcowskim Parku Narodowym, nazywana także „Ręką Boga” lub „Białą Ręką”. Według legendy Bóg własnymi rękami zasłonił wejście do jaskini, aby chronić ludzi przed nadciągającymi Tatarami. Gdy ludzie wyszli z ukrycia, zobaczyli, że ręka Boga zamieniła się w skałę w kształcie dłoni.

Igła Deotymy

Kolejna charakterystyczna formacja skalna w Dolinie Prądnika to Igła Deotymy, wyróżniająca się swoją smukłą i wysoką sylwetką. Nazwa „Deotyma” pochodzi od literackiego pseudonimu Jadwigi Łuszczewskiej, znanej poetki, o której mówi się, że tworzyła swoje wiersze, mieszkając w pobliskiej willi. Igła wyróżnia się swoją wyjątkową formą na tle okolicznego krajobrazu.

Góra Okopy

Dolina Prądnika otoczona jest wieloma wzgórzami, a jednym z najbardziej znanych jest Góra Okopy. Malownicza ścieżka o długości około 2 kilometrów, zaczynająca się przy Jaskini Ciemnej, prowadzi na jej szczyt. Stamtąd można podziwiać piękną panoramę doliny, z oznaczonymi punktami widokowymi i tablicami informacyjnymi. Na szczycie znajdują się ślady dawnej osady, prawdopodobnie założonej przez Konrada Mazowieckiego w XII wieku.

Zamek w Ojcowie – główna atrakcja Ojcowskiego Parku Narodowego

Gdy mówimy o wpływie człowieka na krajobraz, nie sposób nie wspomnieć o jednej z głównych atrakcji regionu: ruinach zamku w Ojcowie, znanego również jako Zamek Kazimierzowski. Zamek ten został zbudowany w drugiej połowie XIV wieku jako część tzw. "Orlich Gniazd".

Turyści odwiedzający zamek mogą zwiedzić wieżę, w której znajduje się makieta zamku i wystawa historyczna. Mogą również wspiąć się na wzgórze zamkowe, skąd roztacza się panoramiczny widok na dolinę. Według tradycji zamek pierwotnie nosił nazwę Ociec, na cześć walki Władysława Łokietka o tron krakowski. Z tej tradycji wywodzi się przekonanie, że nazwa wsi, Ojców, może mieć właśnie takie pochodzenie. Na przestrzeni dziejów zamek przeżywał burzliwe wydarzenia, w wyniku których dziś podziwiać można jedynie jego ruiny.

Godziny otwarcia i ceny biletów

Zamek jest otwarty dla zwiedzających codziennie od 6 kwietnia do 11 listopada, z wyjątkiem Wielkanocy i 1 listopada. Godziny otwarcia:

• Od 9:00 do 16:45 w kwietniu i wrześniu
• Od 9:00 do 17:45 od maja do sierpnia
• Od 9:00 do 15:45 w październiku
• Od 9:00 do 15:00 w listopadzie

Cena biletu wynosi 4 zł dla dorosłych i 2 zł dla dzieci oraz osób uprawnionych do zniżki.

Zamek Pieskowa Skała

Kolejnym zamkiem wartym odwiedzenia jest Zamek Pieskowa Skała, który również należał do systemu "Orlich Gniazd". Ten piękny zabytek stanowi część bogatego dziedzictwa historycznego regionu. Po II wojnie światowej został odrestaurowany i stał się oddziałem Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu.

W zamku organizowane są zajęcia edukacyjne obejmujące różne okresy historyczne, dostosowane do różnych grup wiekowych, co czyni go idealnym miejscem do nauki i poznawania historii.

Drewniana zabudowa Doliny Prądnika

Rozwój drewnianej architektury w Ojcowie to kolejny aspekt wart uwagi. Od XIX wieku obszar ten stał się uzdrowiskiem, co doprowadziło do budowy hoteli i pensjonatów dla kuracjuszy. Budynki te charakteryzowały się stylem alpejskim, wzbogaconym o lokalne elementy dekoracyjne.

Dziś pozostało niewiele przykładów tej zabudowy, a większość z nich jest w złym stanie. Warto jednak wymienić kilka obiektów, takich jak Hotel pod Kazimierzem, Lwowski Bazar, Hotel pod Łokietkiem, Willa pod Berlinem oraz Willa pod Koroną. Wszystkie te budynki znajdują się w Dolinie Prądnika, dzięki czemu łatwo je odnaleźć osobom zainteresowanym ich eksploracją.

Kaplica na Wodzie w Ojcowie

Kaplica na Wodzie to kolejny ciekawy obiekt znajdujący się w Ojcowskim Parku Narodowym. Znajduje się w miejscu dawnych łaźni termalnych i wyróżnia się unikalną architekturą, łączącą lokalne elementy z inspiracjami z innych stylów. Według legendy kaplicę zbudowano nad wodą, aby obejść carski zakaz budowania na lądzie, co nadaje temu miejscu szczególnego uroku.

Punkt widokowy Jonaszówka w Ojcowskim Parku Narodowym

Jednym z najpiękniejszych punktów widokowych w Ojcowskim Parku Narodowym jest Jonaszówka, skąd roztacza się wspaniały widok na wieś Ojców i Dolinę Prądnika. To miejsce obowiązkowe dla turystów. Każdy szlak prowadzący z Ojcowa do Doliny Prądnika przechodzi obok tego punktu widokowego, znanego również jako "Gruby Janek". Skała ma około 20 metrów wysokości i jest łatwo dostępna.

Fontanna Miłości w Ojcowie

W pobliżu Bramy Krakowskiej, na Szlaku Orlich Gniazd, znajduje się słynna Fontanna Miłości, znana także jako Fontanna Zakochanych. Według legendy każda para, która napije się wody z tej fontanny, będzie skazana na wzajemną miłość do końca życia.

Jest to jedno z najbardziej urokliwych miejsc w regionie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Aby w pełni cieszyć się spokojem i atmosferą tego miejsca, warto odwiedzić je poza sezonem turystycznym lub wcześnie rano. W okresie świąt Ojcowski Park Narodowy tętni życiem i zyskuje coraz większą popularność na mapie Polski.

Szlaki turystyczne w Ojcowskim Parku Narodowym

Dla miłośników pieszych wędrówek i rowerowych wycieczek przygotowano specjalne szlaki, które ułatwiają i uatrakcyjniają zwiedzanie. Główny szlak, znany jako Szlak Orlich Gniazd, a także Jurajski Szlak Klasztorny, przebiegają przez Ojcowski Park Narodowy. Ciekawą trasą jest także żółty szlak prowadzący przez Dolinę Sąspowską oraz zielone wzgórze Grodzisko Góra Okopy.

Szlak Orlich Gniazd

• Początek: Kraków (Prądnik Korzkiewski – OPN)
• Koniec: Częstochowa (Sułoszowa – OPN)
• Długość odcinka: 13,60 km
• Nawierzchnia: utwardzona, asfaltowa

Opis szlaku

Czerwony Szlak Kraków – Giebułtów – Prądnik Korzkiewski – Ojców – Grodzisko – Młynnik – Pieskowa Skała – Sułoszowa (następnie: Rabsztyn – Klucze – Ogrodzieniec – Częstochowa)

Szlak ten nosi nazwę Szlaku Orlich Gniazd i ma długość 13,6 km na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego. Biegnie dnem Doliny Prądnika, a od Bramy Krakowskiej do Grodziska dzieli trasę ze szlakiem niebieskim. Wchodzi do parku od południowego wschodu, w Prądniku Korzkiewskim.

Punkty warte uwagi na szlaku

Pustelnia w skale Sukiennice, Fontanna Miłości, Źródło św. Jana, Willa "Pod Koroną" obok samotnej skały Igły Deotymy i brzozowego zagajnika w Ojcowie, ruiny Zamku Kazimierzowskiego w Ojcowie, Kaplica "Na Wodzie", Grodzisko – kościół i pustelnia bł. Salomei na skale Długiej, Maczuga Herkulesa oraz Zamek Pieskowa Skała. Między Ojcowem a Pieskową Skałą znajdują się także zabudowania kilku młynów z końca XIX wieku.

Chrzanów (Murownia – OPN) – Pieskowa Skała

• Początek: Chrzanów (Murownia – OPN)
• Koniec: Pieskowa Skała
• Długość odcinka: 9,50 km
• Nawierzchnia: utwardzona, asfaltowa

Opis szlaku

Żółty szlak przebiega malowniczą trasą z Chrzanowa do Pieskowej Skały, prowadząc przez Krzeszowice, Szklary, Wierzchowie, Murownię oraz urokliwe doliny Prądnika i Sąspowską. Na długości 9,5 km w granicach Ojcowskiego Parku Narodowego oferuje niepowtarzalne wrażenia. Rozpoczyna się w rejonie Murowni, w pobliżu Domu Braci Albertynów, wkraczając do OPN.

Po drodze szlak mija Bramę Krakowską, a następnie wędruje przez Dolinę Sąspowską, pomiędzy potężną Złotą Górą i Górą Chełmową. Na stromych, zalesionych zboczach doliny znajduje się wiele jaskiń, a na jej dnie rozciągają się urokliwe łąki. Jednym z odgałęzień tej doliny jest rezerwat Jamki, gdzie wśród łąk wypływa Źródło Harcerza.

Szlak prowadzi dalej przez urokliwą wieś Sąspów, następnie Kalinów, by w końcu dotrzeć do Pieskowej Skały – miejsca, które stanowi zwieńczenie tej podróży pełnej pięknych krajobrazów i przyrody.

Jaskinia Łokietka – Pieskowa Skała

• Początek: Jaskinia Łokietka
• Koniec: Pieskowa Skała
• Długość odcinka: 9,20 km
• Nawierzchnia: utwardzona, asfaltowa

Opis szlaku

Czarny Szlak Jaskinia Łokietka – Góra Chełmowa – Jonaszówka – Ojców – parking Złota Góra – Kaliski – Młynnik – Słoneczna Góra – Herianówka – „laguny” – Pieskowa Skała

W granicach Ojcowskiego Parku Narodowego szlak ten liczy 9,2 km. Rozpoczyna się przy Jaskini Łokietka, do której można dotrzeć z przystanku w Czajowicach lub z prywatnego parkingu w tej wsi (samochodem lub autobusem) – około 300 m od groty.

Po dotarciu do rozwidlenia można podążyć niebieskim szlakiem do Bramy Krakowskiej, a następnie do Ojcowa. Czarny szlak mija skałę Jonaszówka, skąd rozciąga się szeroki widok na Ojców i ruiny Zamku Kazimierzowskiego. Kolejnym ważnym punktem widokowym na szlaku jest wzgórze zamkowe.

Czarny szlak prowadzi dalej na parking Złota Góra, skąd można skręcić na zielony szlak prowadzący do Doliny Sąspowskiej (gdzie łączy się ze szlakiem żółtym prowadzącym w dwóch kierunkach: do Ojcowa lub Pieskowej Skały).

Następnie czarny szlak opuszcza park i przechodzi przez zabudowania wsi Wola Kalinowska, by po kilku kilometrach ponownie wkroczyć na teren parku. Po przecięciu drogi wojewódzkiej trasa wiedzie przez Młynnik, następnie Słoneczną Górę, a potem obrzeżami lasu w miejscowości Herianówka w kierunku wsi Wielmoża. Dalej biegnie na zachód, aż dociera do zjazdu w pobliżu lagun na parkingu pod Zamkiem w Pieskowej Skale, obok willi "Chopin".

Rudawa – Mstów

• Początek: Rudawa
• Koniec: Mstów
• Długość odcinka: 9 km
• Nawierzchnia: utwardzona, asfaltowa

Opis szlaku

Niebieski Szlak Rudawa – Dolina Będkowska – Jerzmanowice Lepianka – Czajowice – Wąwóz Ciasne Skałki – Brama Krakowska – Ojców – Grodzisko – Skała (następnie Tarnawa – Glanów – Wolbrom – Ogrodzieniec – Mstów)

Uwaga! Jazda na rowerze jest zabroniona na odcinku od Bramy Krakowskiej do szczytu Góry Chełmowej.

Szlak Warowni Jurajskich wchodzi na teren Ojcowskiego Parku Narodowego od zachodu, przecinając końcowy odcinek wsi Czajowice, Wąwóz Ciasne Skałki, a następnie od Bramy Krakowskiej, skąd można podziwiać piękny widok na masyw Góry Koronnej. Dalej szlak biegnie równolegle do czerwonego szlaku przez Dolinę Prądnika do Ojcowa, Grodziska i Skały.

Długość szlaku na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego wynosi 9 km.

Dolina Sąspowska – podnóże skały Puchaczówka

• Początek: Dolina Sąspowska
• Koniec: podnóże skały Puchaczówka
• Długość odcinka: 5,30 km
• Nawierzchnia: utwardzona, asfaltowa

Opis szlaku

Zielony szlak biegnie malowniczą trasą z Doliny Sąspowskiej do Parku Zamkowego, mijając Złotą Górę, Willę "Pod Koroną", Jaskinię Ciemną, Górę Okopy i kończąc w Dolinie Prądnika.

Uwaga! Jazda na rowerze jest zabroniona na odcinku od kasy biletowej przy Jaskini Ciemnej do szczytu Góry Koronnej, Okopów i zejścia do Doliny Prądnika.

Ten lokalny szlak, wyznaczony w 1992 roku, ma długość 5,3 km. Od skrzyżowania szlaków prowadzi przez malowniczy Park Zamkowy, mijając dawne hotele "Pod Łokietkiem" i "Pod Kazimierzem", a następnie kieruje się do kasy biletowej Jaskini Ciemnej. Po stromym podejściu dociera się do jaskini (około 400 m). Stamtąd szlak wspina się na szczyty Góry Koronnej, mijając skałę Wapiennik, aż do wzgórza Okopy.

Na szczycie wzgórza można podziwiać pozostałości wałów, które otaczały dawny XIII-wieczny zamek Konrada Mazowieckiego, obecnie już nieistniejący. Następnie szlak schodzi na dno Doliny Prądnika, po czym wraca do Ojcowa. Wzdłuż trasy znajdują się punkty widokowe. W drodze powrotnej, z dna doliny, można zobaczyć wejście do Jaskini Okopy Wielkiej Dolnej. Ponadto szlak towarzyszy ścieżka edukacyjna, dostarczająca informacji o przyrodzie i historii regionu.

Powiązane artykuły

Jak dotrzeć do Ojców Parku Narodowego

Fauna i flora Ojców Parku Narodowego

Najlepsza pora na wizytę w Ojcowskim Parku Narodowym

Legendy Ojców Park Narodowy w Polsce

Jaskinie ojcowskiego parku narodowego w Polsce

Park Narodowy Ojcowski